در یک مدرسه والدرف در اتریش چه می‌گذرد؟
مرسده عامری//
مفهوم آموزش‌های جایگزین و نوآور
به‌لحاظ آموزشی، مفاهیم امروزه آموزش‌های جایگزین و نوآور، بنابر مدل‌هایی از قرن بیستم است. مدارس این‌چنینی، در آن سال‌ها، به‌طور هم‌زمان، در بسیاری از نقاط جهان ایجاد شدند و به عنوان جنبش مدرسه آزاد در سطح بین‌المللی به ثبت رسیده‌اند.
والدرف از رویکردهای آموزشی کودکان است که بر پایهٔ فلسفهٔ آموزشی رودولف اشتاینر، بنیان‌گذار انتروپوسوفی شکل گرفته است. والدرف یادگیری میان‌رشته‌ای، عناصر کاربردی، هنری و فکری را ادغام می‌کند و بر اساس آموزش در بستر زندگی است. اولین مدرسه والدرف در سال ۱۹۱۹ در اشتوتگارت تاسیس شد و به کودکان کارخانه تولید سیگار اختصاص داشت. این مدارس ریشه آنتروپوسوفی دارند که مخلوطی است از یک مدرسه ایدئولوژیک‌گرا، مدرسه وابسته به کلیسا و یک مدرسه جایگزین. اگرچه ممکن است شباهت‌های بسیاری بینشان موجود باشد، اما سنت‌ها و مفاهیمشان گاهی اوقات بسیار متفاوت است. ویژگی مشترک بین همه این مدارس، این است که استقلال مذاهب یا باور خاص در آن‌ها وجود دارد و انسجام سازمانی‌شان فراتر از تنها زندگی در مدرسه است. مدارس جایگزین متعددی در اوایل دهه ۱۹۷۰ با ابتکارات والدین تاسیس شد.
از نیمه دوم قرن بیستم، مدارس والدرف در جهان گسترش یافتند. هم‌اکنون در جهان ۱۱۴۹ مدرسه والدرف وجود دارد.
مدرسه‌ای را که معرفی می‌کنم مجموعه‌ای است شامل مهدکودک، دبستان و دبیرستان. وقتی در میحطش قدم می‌زنم احساس آرامش و شادی دارم. روز اول تا نزدیک ظهر، همه جا را مه گرفته است. هوا سرد است اما بچه‌ها بیرون بازی می‌کنند.
کلاس‌ها بزرگ و پرنور هستند. بعضی‌شان بوی عود می‌دهد. چیدمان کلاس‌ها آزاد اما منظم است. مدرسه در باغ بزرگی قرار دارد و دارای کارگاه‌های متعدد هنری و حرفهوفن است.
یک کلاس این مدرسه به پناهندگان نوجوان ۱۵ تا ۲۰ ساله اختصاص دارد که بیشترشان افغانستانی هستند. این‌ها پناهندگانی هستند که هنوز پاسخ مثبتی برای اقامتشان دریافت نکرده‌اند و مشخص نیست که در این کشور بمانند. معلم بسیار صبور و مهربانی دارند، شاید ۴۰ سال دارد. او هر روز صبح تا ظهر باحوصله و صبر و درک متقابل و آرامش به آن‌ها آلمانی می‌آموزد. تنها معلمی است که برای این کلاس حقوق می‌گیرد. بقیه معلم‌ها که هر کدام فقط یک ساعت با بچه‌ها کار می‌کنند، داوطلبانه کار می‌کنند.
بقیه معلم‌های مدرسه، بیشترشان کمی سخت‌گیر, جدی و خیلی منظم هستند و سکوت و آرامش و فرمان‌برداری را از کودکان خواستارند.
حمل موبایل و استفاده از آن از در ورودی باغ مدرسه برای والدین و کودکان ممنوع است.
ظهر، بچه‌های مدرسه می‌توانند در سنین مختلف در کنار هم غذا بخورند. حتی گاهی مادران با نوزادانشان می‌آیند و در کنار فرزندان بزرگترشان می‌نشینند و باهم غذا می‌خورند. دبستان ظهر تعطیل می‌شود.
ببشتر بچه‌ها از مهدکودک شروع می‌کنند و بیشتر از ۱۲ سال را در همان مدرسه می‌گذرانند. معلم اصلی در دبستان, بین ۶ تا ۸ سال در کنار شاگردانش می‌ماند.
در پایه پنجم, کودکان ۵ هفته در مورد ایران، هند و تمدن‌های کهن مطالعه می کنند. به همین علت معلم با گچ، تصویر زیبایی از فروهر بر روی تخته سیاه کشیده بود.
نظم و تمیزی و آرامشی نسبی در همه‌جا، به خصوص کارگاه‌ها دیده می‌شود.
مراسم و آئین‌ها هر روز به‌صورت منظم و جدی تکرار می‌شوند. همه کودکان در هنگام ورود به کلاس، با معلم آن کلاس دست می‌دهند.
هنر و حرفهوفن در تمامی پایه‌های تحصلی در ساعات متعدد در هفته حضوری جدی دارد. بچه‌ها بر اساس پایه تحصیلی‌شان سبد می‌بافند، پارچه می‌بافند، خیاطی می‌کنند، جعبه، قایق و مجسمه می‌سازند و خراتی می‌کنند.
کودکان به هم در کارها کمک می‌کنند و گاهی به هم آموزش می‌دهند. این مسئله به خصوص در کلاس‌های هنر و حرفهوفن بیشتر اتفاق می‌افتد.
بچه‌ها فضای سبز و بزرگی برای بازی دارند و محصولات خودشان را کاشت، داشت و برداشت می‌کنند.
