کلیات طرح اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت
کلیات طرح اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی امروز سه‌شنبه ۱۸ بهمن در مجلس تصویب شد که در صورت تصویب نهایی این طرح فرزندان متولد از مادر ایرانی و پدر خارجی ایرانی محسوب می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری‌های ایران، نمایندگان موافق، هدف خود از اصرار برای تصویب این طرح را حل مشکلات تابعیت تعداد زیادی از فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی عنوان کردند.
در حالی که کلیات این طرح در کمیسیون قضائی به عنوان کمیسیون اصلی این طرح به دلیل ملاحظات سیاسی و امنیتی رد شده بود. اما در نهایت امروز از جمع ۱۹۶ نماینده حاضر در مجلس، ۱۵۱ نماینده به این طرح رای موافق دادند در حالی که شش نماینده مخالف بودند و ۱۲ نفر هم به این طرح رای ممتنع دادند.
به این ترتیب در صورت تصویب نهایی این طرح فرزندان متولد از مادر ایرانی و پدر خارجی که طبق ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی بعد از اخذ مجوز ازدواج کرده باشند تابعیت ایرانی دریافت می‌کنند.
این قانون مطابق تبصره یک این ماده شامل فرزندان زنان ایرانی می‌شود که قبل از تصویب نهایی طرح متولد شده‌اند.
نادر قاضی‌پور، زهره الهیان و علی محمد موسوی مبارکه به عنوان موافقان این طرح سخنرانی کردند.
به زعم موافقان این طرح حالا که این ازدواج‌ها صورت گرفته و سن تعداد زیادی از فرزندان متولد شده با این شرایط بین ۲۰ و حتی ۳۰ سال است باید راهکاری برای آن اندیشیده شود.
تلاش برای برخورداری از امکانات رفاهی اولیه اجتماعی مانند امکان استفاده از آموزش و تحصیل هم از دیگر موارد مورد اشاره موافقان بود.
در مقابل، موسی قربانی، علیرضا سلیمی و حسین رحیمی به مخالفت با این لایحه پرداختند. به نظر مخالفان نباید از کودکی یا به صورت دست جمعی به فرزندان دارای شرایط برشمرده تابعیت اعطا شود و باید ضمن فراهم کردن زمینه‌های تحصیلی برای آنها انتخاب تابعیت را به بعد از ۱۸ سالگی و بر اساس تصمیم این فرزندان انجام داد.
امین حسین رحیمی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس هم ضمن آنکه موافقت خود را با کلیات این طرح اعلام کرد اما گفت که بیشتر این ازدواج‌ها با اتباع کشورهای عراق و افغانستان صورت گرفته که همراه با نقض مقررات قانون مدنی بوده و به لزوم اجازه دولت برای ازدواج با اتباع خارجی هم توجه شنده است.
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس به طرح مشابه مجلس در سال ۸۵ اشاره کرد که بر اساس آن فرزندانی که از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در ایران متولد می‌شدند پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی و درخواست تابعیت ایرانی با درخواستشان موافقت می‌شد.
در حالی که طرح فعلی درصدد ارایه تابعیت ایرانی به تمام فرزندانی است که حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی است.
او در عین حال گفت نمایندگان موافق در حالی به تصویب این طرح اصرار دارند که اخیرا مقرر شده که برای این گروه از افراد در کشور اقامت داده شود و از تمامی مزایایی که یک ایرانی برخوردار است، از جمله تحصیل، مسافرت و حقوق اجتماعی برخوردار شوند.
به دنبال اظهارات موافقان و مخالفان علی لاریجانی رئیس مجلس از اعضای کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس خواست که با توجه به خواسته اکثریت نمایندگان بررسی‌های بیشتری در این ارتباط انجام دهند تا نسبت به حل این مشکل راهکارهایی اتخاذ شود.
همچنین در صورت تصویب نهایی این طرح، آیین‌نامه‌ای درباره نحوه اشتغال به مشاغل حاکمیتی و دولتی این افراد ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط وزارت کشور و با همکاری وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و قوه قضاییه تدوین می‌شود و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
یک فوریت این طرح در جلسه علنی روز سه شنبه ۱۱ مرداد ۹۰ در مجلس تصویب شده بود.
پیش از این و در شهریور ماه هیئت دولت تصویب کرد فرزندان زنان ایرانی که همسرانشان تابعیت خارجی دارند، از بدو تولد تابعیت ایرانی می‌گیرند و از تمام مزایای ایرانی‌بودن بهره‌مند می‌شوند.
رسانه‌های ایران طی گزارش‌هایی یادآور شده‌اند ک در حال حاضر تعداد قابل‌توجهی از زنان ایرانی با اتباع مجاز و غیرمجاز به خصوص در بین اتباع افغان ازدواج کرده‌اند که فرزندان آنها برای استفاده از مزایای داخل کشور از جمله تحصیل با مشکل مواجه هستند.
در حال حاضر فرزندان زنان ایرانی که پدرشان غیر ایرانی است، از نظر حقوقی و مطابق قوانین فعلی ایران، شهروند ایرانی به حساب نمی‌آیند.
اغلب این افراد، فرزند ازدواج دختران ایرانی با مردان مهاجر افغان یا عراقی است که در جریان سال‌ها جنگ‌ها و درگیری در افغانستان و همچنین فشار حکومت سابق صدام حسین بر شیعیان و بی‌ثباتی‌های دیگر در عراق، به ایران پناهنده شده‌اند یا در این کشور ساکن‌اند.
این افراد با مشکلاتی اساسی از جمله محرومیت از تحصیل در ایران یا محدودیت در تردد آزادانه به کشور روبه‌رو هستند.