بایگانی یادداشت
گفت‌وگو به‌جای تنبیه و اعمال خشونت
منیر همایونی*// - مجتبی لطفا به حسن سیلی نزن! - خانم من خودم تنبیهش می‌کنم. - عزیزم من به مجتبی گفتم این کار را نکن، حالا تو به جای مجتبی می‌خواهی حسن را تنبیه کنی؟ این مکالمه تجربه تلخی است که من در دیدارها و کارگاه‌ها با کودکان و نوجوانان در روستاها دارم. در روستا، کتک‌زدن امری عادی است. همه با سیلی و مشت و لگد در امر تربیت یکدیگر هستند و حتی در شوخی‌هایشان هم از زدن یکدیگر ابایی…
و حالا کنار زاینده‌رود ایستاده‌ام
رضا مهدوی هزاوه// داستان «پیرمرد کنار پل» اثر ارنست همینگوی را می‌خوانم. داستان در فضای جنگ‌های داخلی اسپانیا می‌گذرد. پیرمردی از شهر زادگاهش آواره شده و نگران حیواناتی است که از آنها مراقبت می‌کرده است: دو بز و چهار جفت کبوتر و یک گربه. تمام دلخوشی‌اش این است که گربه‌ها بلدند از خودشان مراقبت کنند. به فرودگاه اصفهان می‌روم. بلیطی به مقصد اسپانیا می‌خرم. سوار هواپیما می‌شوم. هواپیما، قهوه‌خانه «چاه حاج میرزای» اصفهان را هم با خود به اسپانیا…
درنگی حقوقی-جامعه‌شناختی در رخدادهای «اتاق تاریکِ» مدرسه‌ای در غرب تهران
دکتر مهدی مهدوی‌زاهد*// درنگ نخست: ضرورت پرهیز از عوام‌گرائی کیفری در فهم و واکنش به موضوع خبر سهمگین و به‌شدت پرهیاهو بود: «تجاوز گروهی به دانش‌آموزان یکی از دبیرستان‌های پسرانه غرب تهران از ناحیۀ معاون انضباطی مدرسه!!!» با آن‌که جزئیات موضوع مشخص نبود اما یکباره پخش اخبار شبکه‌های تلویزیونی، خروجی‌های خبرگزاری‌ها، کانال‌ها و صفحات اجتماعی و... هر یک به روایتی از موضوع پرداختند: وزیر آموزش و پرورش در حساب توئیتری خود از وقوع «جنایتی تلخ و شرم‌آور» خبر داد. ابطحی،…
موضوع کودکان کار و خیابان و راه حل‌های پاک‌کن‌محور
بابک خطی*// رييس سازمان بهزيستی كشور اخيرا از طرحی خبر داده است كه اگر كودکان کار و خیابان برای بار سوم توسط بهزيستی پذيرش شود، «به هيچ‌وجه» به خانواده‌اش برگردانده نخواهد شد و از خانواده «سلب حضانت» می‌شود. هرچند از لحاظ قانونی و در پيمان‌نامه جهانی حقوق كودک نيز سلب حضانت در موارد خاص و برای حفظ منافع عالی كودک پيش‌بينی شده، اما انجام آن مستلزم بررسی دقيق، دادرسی، ايجاد فرصت برای ادای توضيحات و اقامه دليل…
نخستین گزارش الفبا به مخاطبان
پانزده ماه از آغاز دوره جدید فعالیت الفبا گذشت. در این مدت اخبار تلخ و شیرین بسیاری را روایت کردیم. همچنین تلاش کردیم تا به دور از هیاهو، این چراغ کوچک را روشن نگاه داریم و نگهبان اعتماد شما باشیم. از همان ابتدا مصمم بودیم که با مخاطبان خود روراست باشیم و آنچه را که در فعالیتهای داوطلبانه اصل است رعایت کنیم. از آن جمله شفافیت اجرایی به‌ویژه در مسائل مالی همواره دغدغه ما بوده است. بنای ما در الفبا…
کودکان بازمانده از تحصیل را چگونه به مدرسه برگردانیم؟
شیرزاد عبداللهی// نرخ پوشش تحصیلی کودکان، یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع است. اهمیت این شاخص در دوره‌های مختلف تحصیلی یکسان نیست. در ایران تحصیلات در دوره ابتدایی و دوره سه ساله متوسطه اول (راهنمایی سابق) اجباری است. اما این قانون ضمانت اجرایی ندارد و معلوم نیست که اگر والدین از فرستادن فرزند خود به مدرسه خودداری کنند، آموزش و پرورش از چه مکانیسمی برای آوردن کودک به مدرسه استفاده می‌کند؟ وجود این قانون حاکی از اهمیت تحصیلات کودکان زیر…
سفری برای فلسفیدن
یحیی قائدی // بعد از سالها تحصیل و تدریس در حوزه فلسفه تعلیم و تربیت و برنامه فلسفه برای کودکان، فرصتی دست داد تا دوره مطالعاتی چند ماههای در سوئد بگذرانم و همراه با خانم پرفسور آن پیلگرن رییس موسسه پرورشی فرنه سوئد تجارب جدیدی در حوزه پرورش و تربیت اخذ نمایم. همراهی خانواده و حضور فرزندانم در مدارس اینجا این امکان را مهیا نمود تا علاوه بر بازدید از مدارس مختلف بتوانم روال تربیتی جدید فرزندانم را هم ارزیابی…
اشارتی کوتاه بر تمایزات روانشناسی و فلسفی در مواجهه با مغالطه رفتاری بزرگنمایی کودکان و نوجوانان
دکتر یحیی قائدی*// اهتمام خانم سحر سلطانی برای نوشتن به منظور آشنایی والدین با مغالطههای منطقی در رفتار و گفتار کودکان را کاری بس ارزشمند یافتم و نقد این کوشش برای چکشخواری و صیقل لازم است، بعد از مطالعه نوشتار اول ایشان با موضوع «مغالطه بزرگنمایی» و نقدی که خانم شادی رامز بر آن نوشتند نکاتی که همواره بین روانشناسان مکاتب گوناگون با اهل فلسفه تعلیم و تربیت باعث چالش بوده را مشاهده کردم. جا دارد به تعدادی از آنها…
قصه‌ی قصه‌پردازی برای کودکان پارسی‌زبان
افسانه‌های کهن پارسی گاه راوی قصه دختران هم بودند؛ قصه‌هایی چون هزار افسان* که با بن‌مایه نیکویی و زیبایی و خردمندی دخت پارسی واگویه شدند و از تاریخ و مرزهای سرزمینی هم گذشتند. اما قصه این زنان و مردان رفته‌رفته در لالایی شب‌های کودکان رنگ باخت و پدران و مادرانی که خود هم چیزی از قصه آژدیهاک و ارنواز و شهرنواز* نشنیده بودند آلیس، پی‌پی جوراب‌بلند، جودی ابوت، پینوکیو، سوپرمن و اسپایدرمن را قهرمان قصه‌های کودکشان کردند. تهی شدن قصه‌های…
حرمت امام‌زاده و متولی بامزه
خبر شوک‌آور بود: تجاوز پلیس فرودگاه عربستان به دو پسربچه ایرانی در گیت بازرسی فرودگاه جده. اما جکهایی که هموطنان بامزه این نوجوان‌ها دراینباره ساخته‌اند و در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود چی؟ خنده‌دارند یا شوک‌آور؟ تنها در دو-سه روز گذشته از وایبر و لاین و واتس‌اپ گرفته تا توییتر و پلاس و فیسبوک را حجم انبوه شیرین (بخوانید تلخ) زبانیهای هموطنان درباره خبر تجاوز به نوجوانان ایرانی در فرودگاه جده فراگرفته است. چند نفر هم به این جکها واکنش نشان…