“آف آف برادوی” ما کجاست؟!
بابک خطی//
تشکل‌های غیر دولتی (NGOها) یکی از ارکان شکل‌دهنده و هدایت‌کننده فعالیت‌های اجتماعی خصوصا طی دو دهه اخیر در کشور ما بوده‌اند.
این گروه‌ها که با نام‌های متعدد و در عرصه‌های مختلف فرهنگی،اجتماعی و… مشغول به فعالیت هستند، طبعا در عرصه‌های نیازمند به فعالیت‌های داوطلبانه و غیر انتفاعی نقش به‌سزایی داشته‌اند و از طرفی در آموزش و افزایش مدنیت جامعه و استقرار دموکراسی در مفهوم تاثیر افراد بر سرنوشت خود و جامعه اطراف نیز نقش بلا تردید داشته‌اند.
با گذشت بیش از دو دهه که همراه با نشیب و فراز‌های زیادی در سطح آزادی‌ها و قدرت مانور و تاثیرگذاری برای این نهادها بوده است به نظر می‌رسد که اکنون زمان عمقی‌تر شدن نقش تفکر در این تشکل‌ها و توجه به افزایش کیفیت در کارکرد آنهاست.
متاسفانه طی سال‌های اخیر فعالیت واقعی بعضی از این تشکل‌ها تقلیل یافته و قسمت نمایشی و تبلیغاتی آن بارزتر شده است.
البته ارائه دستاوردها، عضوگیری و مطرح کردن یک تشکل در اجتماع و اصولا امور تبلیغاتی جز لاینفک فعالیت هر تشکلی است. مشکل زمانی بروز پیدا می‌کند که این وجه اصل قرار گیرد و سایر قسمت‌ها را تحت الشعاع قرار دهد یا فعالیت حقیقی این نهادها را به حداقل رسانده و تبدیل به نقش صرفا نمایشی نماید.
تا دهه شصت میلادی تئاتر در آمریکا با نمایش‌های برادوی (broadway) شناخته می‌شد که با امکانات فراوان افکت، نور، صحنه‌های مجلل، لباس‌های فاخر، بلیت‌های گران، سالن‌های باشکوه و… شناخته می‌شد. و کار آن به جایی رسید که این زرق و برق و صحنه‌آرایی به اصل محوری تئاتر تبدیل شد و همه چیز را زیر سایه خود گرفت.
“آف آف برادوی” (off off broadway) نهضتی در تئاتر بود که در دهه شصت میلادی نضج یافت و به سمت پرداختن بیشتر به مفهوم و محتوا، رابطه بیشتر با تماشاگر عادی همراه با صحنه‌های ساده و سالن‌های کوچکتر گام برداشت و طی دهه بعدی به عاملی بسیار تاثیرگذار و پیشرو در تئاتر آمریکا تبدیل شد.
به نظر می‌رسد تشکل‌های غیردولتی ما نیز نیاز به چنین نهضتی دارد تا بیش از پیش به سمت محتواسازی و کیفیت‌افزایی روزافزون پیش برود.
مدیریت و سیاست کلان برخی از این تشکل‌ها در ترجیح حاشیه‌ها بر متن، محور قرار دادن نمایشگری و تمرکز صرف با دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری بر کاورهایی که نشان تشکل را بر خود دارند و داوطلبان و فعالین اجتماعی با نیت پاک و بیشائبۀ انجام خدمت بی‌منت و کار اجتماعی بر تن می‌کنند به هیچ‌وجه شرط انصاف حساب نمی‌شود و عامدانه یا ناخودآگاه اهداف چنین تشکل‌هایی را از هرگونه مفهوم خالی می‌کند و به سطح بنگاه‌هایی برای کسب موقعیت و عنوان برای برخی افراد خاص در سطوح مدیریتی آنها تنزل می‌دهد و با هیاهوی بسیار برای هیچ سرمایۀ بدون قیمت اعتماد مردمی را به ناکجاآباد رهنمون می‌کند.
تشکل‌های غیردولتی بعد از فراز و فرودهای از سرگذرانده در نقطۀ عطف فعالیت‌های خود قرار دارند و بدنۀ فعال و ارزشمند این گروه‌های پر تعداد خدوم می‌توانند با پویشی که مختصات آن تمرکز برمحتوا و فعالیت واقعی و پرهیز از اصالت نمایشگری است، ضمن زدودن آثار مخرب حرکات نمایشی برخی تشکل‌ها، تاثیرگذاری کلی این نهادها را به طور چشمگیر افزایش داده و به سطح جدید و موثرتری برسانند.