وقتی کودکان اشتباه می‌کنند
بهاره مهرجویی//
برای بسیاری از پدر و مادرها پیش آمده که موقع ورود به خانه با صحنه‌ای از خراب‌کاری بچه‌ها روبه‌رو شوند. محتویات یخچالی که کف آشپزخانه خالی شده است و در حالی که صدای فریادهای توام با شادی بچه ها گوش فلک را کر کرده، مشغول بازی کردن هستند و هیچ توجهی ندارند که چه اتفاقی افتاده است.
یا زمانی که قرار است آنها را به حمام ببرید و مدتی به حال خود رهایشان می‌کنید و موقع برگشتن می‌بینید همه شامپوها، صابون های مایع، خمیردندان و کف‌ریش را کف حمام، روی بدنشان و لباس‌هایی که هنوز بر تنشان است، ریخته‌اند و بی‌توجه به اطراف دارند با هیجان زیاد بازی می کنند.
شما عصبانی و معترض به این فکر می‌کنید که چطور می‌توانید جلوی این فاجعه را بگیرید. اگر باز تکرار شود چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر همسرتان این صحنه را ببیند در مورد توانایی شما در کنترل بچه‌ها چه فکری می‌کند؟ تصور می‌کنید اصلا نتوانستید آنها را خوب تربیت کنید.
این جمله‌های اعتراضی همراه با ناامیدی برای من آشناست. بارها و بارها این‌ها را از خانم‌هایی که در سمینارها شرکت کرده‌اند شنیده‌ام.
وقتی با این صحنه‌ها رو به‌رو می‌شوید اولین واکنشتان چیست؟ شدت عمل نشان می‌دهید و با بچه‌ها دعوا می‌کنید؟ آیا آنها را کتک می زنید؟ آیا بهترین راه حل این است؟
دنیای کودکان دنیای هیجانات و واکنش‌های لحظه‌ای است، به‌راحتی ممکن است علی‌رغم آموزش‌ها و عملکردهای تربیتی شما، افتادن در شامپو کف حمام انگیزه‌ای شود برای اینکه دست به یک خراب‌کاری ویژه بزنند. این بسیار طبیعی است.
عصبانیت شما باعث می‌شود آنها بدون آنکه بدانند چه کار بدی انجام داده‌اند تنها بر اساس واکنش هیجانی شما، آن کار را متوقف کنند. آنها گیج و مبهوت دستورات شما را پیروی می‌کنند. اما در فرصت‌های بعدی به راحتی خراب‌کاری مشابهی را انجام می‌دهند که شما را واقعا کلافه می‌کند.
در این موقعیت لطفا بچه‌ها را نترسانید. با آنها همراه شوید تا می‌توانید با آنها بازی کنید. کف‌ها را به درو دیوار بمالید. با آنها شادی کنید. بازیتان که تمام شد درباره اینکه هرکدام از آن وسایل چه کاربردی دارند و اینکه نمی‌خواستید چون بچه‌ها نمی‌دانستند شامپو فقط برای شستن سر است، آنها را دعوا کنید. از آنها بخواهید که درباره کاربرد پودر لباسشویی، شامپو، کف‌اصلاح، سس مایونز، لوازم آرایش … حرف بزنند. در مورد وسایل شخصی آدم‌ها و اینکه کسی حق ندارد بدون اجازه به وسایل خصوصی دیگران دست بزند با آنها گفتگو کنید. (یادتان باشد بچه ها به اعمال شما می‌نگرند و نه حرف‌هایتان. پس لطفا خودتان هم به وسایل شخصی دیگران بدون اجازه دست نزنید) از آنها نظرسنجی کنید که به جای شامپو و لوازم آرایش و … از چه وسایل دیگری می‌توانند برای بازی استفاده کنند که همان‌قدر هیجان داشته باشد؟ آیا دوست دارند توی حیاط بازی کنند، با گل باغچه بازی کنند، روی بدن یکدیگر با لوازم آرایش و خودکار و ماژیک شکل بکشند، پیشنهاد شما برای آنها چیست؟ می‌توانید برای آنها گل سفال‌گری تهیه کنید. رنگ‌های خوراکی بخرید. برایشان از رنگ‌هایی که در پالت‌ها و بسته‌بندی‌های مختلف وجود دارد و از آن برای طراحی بدن استفاده می‌شود، بخرید. می‌توانید روزهایی را در ماه برای بازی‌های خراب‌کارانه در محیطی امن تعیین کنید.
پس از خراب‌کاری داخل حمام با بچه‌ها در اولین فرصت به فروشگاه بروید و از مغازه‌دار بخواهید به شما یک کف‌اصلاح، شامپو و … بدهد. پولش را از پول‌های توجیبی بچه‌ها حساب کنید. همه آدم‌ها وقتی برای کاری که اشتباه است هزینه بدهند احتمال انجام آن کار کاهش میابد.
از بچه ها بخواهید در حضور شما از پدر بابت خراب کردن کف‌اصلاحش عذرخواهی کنند و قول بدهند تکرار نشود. از این جهت شما باید در این صحنه حضور داشته باشید که بچه ها فکر نکنند که هرکار اشتباهی انجام دهند می‌توانند از پدر پنهان کنند و به شما پناه بیاورند. شاید لازم باشد والدین یا کسانی که از کودکان مراقبت می کنند در حضور بچه‌ها بیشتر نسبت به استفاده از وسایل شخصی یکدیگر حساس باشند تا آنها یاد بگیرند. وقتی شما نسبت به وسایل همسرتان حساس باشید کودکان یاد می‌گیرند برای استفاده از هر وسیله‌ای اجازه بگیرند.
می‌توانید به عنوان پاداش برای بچه ها چند روز در ماه را به مسابقات ساده مثل ماست‌خوری در حضور پدر اختصاص بدهید و یا روزی را برای آب بازی و آب پاشیدن بر روی یکدیگر خصوصا در فصول گرم سال.
از این طریق هیجان بچه ها کنترل می‌شود. نیازشان به بازی‌های بداهه رفع می‌شود اما هرگز گمان نکنید اتفاق خراب‌کاری آنها تکرار نخواهد شد. بچه ها غیرقابل‌پیش‌بینی هستند و منطق آنها با بزرگ‌ترها یکی نیست. لطفا این را درک کنید. شما تنها می‌توانید دفعات تکرار این خراب‌کاری‌ها را کاهش دهید.
(Visited 138 times, 1 visits today)