مخاطرات استفاده از ابزارهای دیجیتال در کودکان
برگردان: محمدرضا بزمآرا //
شدت تاثیرات منفی که استفاده از تکنولوژی بر جسم انسان میگذارد شگفتآور است. بچهها امروزه خیلی بیش از پیش با ابزارهای دیجیتال سر و کار دارند و ممکن است بهمرور به رفتارهایی مخرب عادت کنند. پژوهشگران پیشنهاد میکنند استفاده از ابزارهای دیجیتال باید به دو ساعت در روز محدود شود. این پیشنهاد با در نظر گرفتن این واقعیت مطرح شده که دنیای امروز بهناچار و به شکل فزایندهای غرق در تکنولوژی است. با این حال، پزشکان اطفال با توجه به خطراتی که تماشای طولانی مدت صفحات نمایش در پی دارد هنوز متقاعد نشدهاند که این پیشنهاد را تعدیل کنند.
بر اساس یافتههای جدید در استرالیا بچهها زمان بیشتری از آنچه مطالعات گذشته نشان داده بود صرف استفاده از تکنولوژی میکنند. این مطالعه نشان داد که ساعاتی که کودکان خیره به صفحههای نمایش سپری میکنند بسیار بیش از حداکثر زمانی است که توسط متخصصان پیشنهاد میشود.
پژوهشگران در این پیمایش تفاوت بزرگی را در مقدار زمان استفاده کودکان از صفحات نمایش بر اساس سن، جنیسیت و نوع فعالیت یافتند. 46 درصد از پسران کلاس سوم ابتدایی بهطور میانگین بیشتر از دو ساعت در روز از این وسایل استفاده میکنند و این مقدار تا 70 درصد در پسران کلاس نهم افزایش پیدا میکند. بین دختران کلاس سوم این مقدار در مقایسه با پسران همسنشان کمی کمتر است (43 درصد) اما تا کلاس نهم، این نسب در بین دختران از پسران همسنشان پیشی گرفته و تا 90 درصد افزایش پیدا میکند.
این تفاوت برای پژوهشگران غافلگیر کننده بود زیرا تحقیقات دیگر نشان داده بود که پسران در تمام مقاطع بیشتر از دختران از صفحات نمایش استفاده میکنند. توضیح دلیل پشت این یافته خلاف قاعده دشوار است، ولی وکتور ستراسبورگر بر این باور است که “دختران شاید زمان بیشتری را برای استفاده از این ابزار بهمنظور انجام تکالیف مدرسه سپری میکنند در حالیکه پسران بیشتر به ورزش (بدون استفاده از ابزارهای الکترونیک) یا بازیهای ویدیویی با ابزارهای قابل حمل میپردازند.
استفاده عمومی از وب نیز از الگوی مشابهی پیروی میکند. ساعات استفاده پسران و دختران از وب تا کلاس نهم افزایش دارد. بهعنوان مثال تقریبا نیمی از دختران کلاس نهم بیشتر از دو ساعت در روز در وبسایتهای مختلف (که لزوما وبسایتهای شبکههای اجتماعی نیستند) سپری میکنند.
آکادمی طب اطفال امریکا پیشنهاد میکند کودکان بین سه تا هجده سالگی حداکثر دو ساعت در روز از صفحات نمایش استفاده کنند و کودکان کمتر از سه سال از استفاده کردن از این ابزار منع شوند. ولی این پیشنهاد به این معنی نیست که متخصصان رسانههای دیجیتال را بهکلی مضر میدانند. مارجری هوگان میگوید “ما قصدمان این نیست که رسانهها را خطرناک معرفی کنیم، زیرا این بخشی از زندگی امروزی است و تاثیرگذاری رسانه بر زندگی افراد به شکل پیشروندهای ادامه دارد. ما باید به کودکان بیاموزیم چگونه انتخابهای درستی داشته باشند و چگونه استفاده را محدود کنند و چگونه مطمئن باشند که این ابزار جای همه امکاناتی که میتواند در اختیار آنها باشد را نمیگیرد. ”
با این وجود، پزشکان اطفالی که از سوی مراکز علمی پیشنهادات بهداشتی را مطرح میکنند باید به آسیبهایی که استفاده از این ابزار در پی دارد، در کنار منافع آموزشیاش توجه کنند. بسیاری از مطالعات نمایانگر اثرات منفی گوناگون استفاده از صفحات نمایش بر سلامت افرادند. در وبسایت آکادمی طب اطفال آمده است: “مطالعات نشان داده است که استفاده بیش از حد از رسانه منجر به کم شدن تمرکز حواس، مشکلات درسی، اختلال در خواب و خوراک، و چاقی میشود. بهعلاوه اینترنت و تلفن همراه میتوانند زمینهساز رفتارهای پرخطر و ممنوعه باشند.” اخیرا پژوهشگران نگرانیهای جدیدی در مورد تغییر در رفتارهای اجتماعی ابراز میکنند. حتی یک اختلال جسمی مطرح شده است که “گردن پیامکی” نامگذاری شده.
ستراسبورگر معتقد است که پیشنهاداتی مانند آنچه آکادمی طب اطفال امریکا ارائه کرده است، میتواند به والدین کمک کند که به شکل مسوولانهای استفاده کودکان از تکنولوژی را تصحیح کنند. ستراسبورگر میگوید: “در طول هفتههایی که کودکان در مدرسهاند، اگر حدود پنج ساعت جلوی تلویزیون سپری میکنند بهجای اینکه بیرون از خانه بازی کنند یا تکالیفشان را انجام دهند یا با والدینشان تعامل داشته باشند، بدانید که با مشکلی مواجهید.”
***