پیام مدیرکل یونسکو و روسای نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد به مناسب روز معلم

پنجم اکتبر برابر با ١۳ مهرماه روز جهانی آموزگار است. شعار امسال روز جهانی آموزگار «توانمندسازی آموزگاران، ایجاد جوامع پایدار» است. ایرنیا بوکووا، مدیرکل یونسکو و روسای نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد به مناسب این روز پیام مشترکی را منتشر کرده‎اند:

هر سال در روز جهانی معلم، ما از آموزش‎یاران و نقش مهمی که در آموزش باکیفیت کودکان در سراسر جهان ایفا می‌کنند، تجلیل و قدردانی می‌کنیم.

هدف جهانی جدید آموزش، یعنی چهارمین هدف توسعه پایدار که در قلب دستور کار آموزش ٢٠٣٠ قرار دارد، همگان را به “آموزش باکیفیت برابر و فراگیر و ارتقای فرصت‌های یادگیری مادام‌العمر برای همه” فرا می‌خواند. تحقق بخشیدن به این هدف برای دستیابی به کلیه اهداف جهانی ویژه توسعه، ضروری است؛ زیرا جوامع قدرتمند، به شهروندانی به خوبی آموزش دیده و نیروی کار آزموده، بستگی دارد. اما ما تنها زمانی می‌توانیم این دستور کار را تحقق بخشیم که در زمینه استخدام آموزگاران، پشتیبانی و توانمندی آن‌ها سرمایه‌گذاری کنیم.

آموزگاران حرفه‌ای، هر روز بیش از پیش به‌عنوان مهم‌ترین عاملان یادگیری کودکان، و بر این اساس، مهمترین عاملان بهبود سطوح دسترسی به آموزش، افزایش توانایی جوانان برای مشارکت در جامعه و نظام‌های اقتصادی امروز، شکوفایی بهره‌وری و رفاه شناخته می‌شوند. آموزش با کیفیت، به‌ویژه در جوامع و کشورهایی که تحث اثرات مخرب جنگ و درگیری‌ها قرار گرفته‌اند، می‌تواند به طور جدی زندگی کودکان را با کمک کردن به آن‎ها برای غلبه بر چالش‌های بزرگ و آماده ساختن آن‌ها برای داشتن زندگی و آینده‌ای درخشان‌تر، تغییر دهد.

اما امروزه در سراسر جهان، بسیاری از آموزگاران از معیارهای لازم و توانمندی مناسب برخوردار نیستند. کمبود آموزگاران حرفه‌ای، توزیع نابرابر آموزگاران آموزش‌دیده و ناکافی بودن یا عدم وجود معیارهای ملی برای حرفه آموزگاری، روز‎به‎روز در حال افزایش است. کلیه این مسایل، عوامل مهمی هستند که به شکاف‌های برابری در دسترسی و یادگیری کمک می‌کنند. فقیرترین مناطق و مدرسه‎ها و ابتدایی‌ترین پایه‌های تحصیلی، که بیش از دیگران نیازمند آموزش باکیفیت هستند، اغلب بیش از همه تحت تاثیر این عوامل قرار می‌گیرند. این شکاف به شکل جدی مشکل‌‌ساز است؛ زیرا پژوهش‎های پی‎درپی نشان می‌دهد که دسترسی کودکان به آموزش در نخستین سال‌‌های زندگی، برای پیشرفت آنان حیاتی است.

موسسه آمار یونسکو تخمین می‌زند که برای دستیابی به آموزش ابتدایی تا سال ٢٠٢٠ در سطح جهان، لازم است که کشورها ٩/ ١٠ میلیون آموزگار ابتدایی استخدام کنند.

بحران جهانی آموزش در حال وقوع است مگر اینکه ما کاری انجام دهیم. سران کشورها در مجمع جهانی آموزش ٢٠١۵ که در اینچئون کره جنوبی برگزار شد، با تایید این بحران در حال ظهور، متعهد شدند که ” توانمندسازی آموزگاران و آموزشیاران را تضمین کنند، به اندازه کافی معلم استخدام کنند، آنان را به خوبی آموزش دهند، کیفیت حرفه‌ای آنان را افزایش دهند، و در نظام‌های موثر و کارآمد حاکم که به بخوبی منابع آن تامین شده است، از آنان پشتیبانی کنند و باعث ایجاد انگیزه در آن‌ها شوند”.

در نشست ٢٠١۵ اسلو با عنوان “آموزش برای توسعه” لزوم توجه به کمبود آموزگاران حرفه‌ای و سرمایه‌گذاری در زمینه آموزش آموزگاران، بیش از بیش مورد تاکید قرار گرفت.

اینک، با تعهد به دستورکار آموزش ٢٠٣٠، کشورهای عضو ملل متحد توافق کرده‌اند که به طور اساسی شمار آموزگاران حرفه‌ای را از جمله از طریق همکاری‌های بین‌المللی در زمینه تربیت آموزگار در کشورهای درحال توسعه، بویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته و ایالات در حال توسعه جزایر کوچک، افزایش دهند.

این یک گام مهم است و اکنون ما باید به این تعهدات جامه عمل بپوشانیم. برای تحقق هدف جدید آموزش و کلیه اهداف ویژه آن تا سال ٢٠٣٠، ما باید تلاش‌های خود را برای تامین شمار کافی آموزگاران حرفه‌ای، به خوبی آماده شده، با انگیزه و پشتیبانی شده، برای هر مدرسه، هر جامعه، و هر کودک افزایش دهیم.

دولت‌ها باید تلاش‌های خود را برای گفت‎وگو با آموزگاران و سازمان‌های آنان و طراحی اقدام‎ها و راهبردهای عینی و ملموس برای ایجاد انگیزه مناسب برای آموزگاران بیشتر کنند که این امر شامل پرداخت پاداش قابل قبول و فراهم‌کردن شرایط زندگی کاملا مناسب برای تدریس در مدارس واقع در محیط‌های چالش‌برانگیز، و ابقای آنان در حرفه‌شان خواهد بود.

آموزگاران باید از طریق ایجاد شرایط کاری شایسته، تامین بهینه منابع، محیط‌های کاری ایمن و سالم و سرشار از اعتماد، استقلال شغلی و آزادی علمی، توانمند شوند.

توصیه‌نامه یونسکو/ سازمان جهانی کار در خصوص منزلت آموزگاران (١٩۶۶)، توصیه نامه یونسکو در زمینه منزلت پرسنل آموزشی آموزش عالی (١٩٩٧)، و رهنمودهای سازمان جهانی کار در خصوص حمایت از کار شایسته پرسنل آموزشی اوان کودکی(٢٠١۴)، معیار و نشانگر اصلی بین‌المللی برای حرفه آموزگاری است.

در نخستین روز جهانی آموزگار از دستورکار جدید آموزش برای توسعه جهانی، ما از جامعه بین‌المللی تقاضا داریم تا آموزگاران سراسر جهان را گرامی بدارند، از آنان پشتیبانی کنند و آنان را توانمند سازند. زیرا این آموزگاران هستند که نسل آینده کودکان را پرورش می دهند، نسلی که به نوبه خود کلیه اهداف ما را برای ایجاد جهانی بهتر برای همه به پیش خواهد برد.

ایرینا بوکووا، مدیرکل، یونسکو

گی ریدر، مدیرکل، سازمان جهانی کار

آنتونی لیک، مدیر اجرائی، یونیسف

هلن کلارک، سرپرست، برنامه توسعه ملل متحد

فرد ون لی ون، دبیرکل، سازمان بین المللی آموزش