بارداری در نوجوانی: قیمتی گزاف برای مادر شدن
مادر شدن موهبتی ارزشمند از جانب پروردگار است که نمی‌توان هیچ لذتی را با آن قیاس کرد. تحقیقات انجمن روانشناسی امریکا نشان داده همزمان با مادر شدن حجم مغز زنان افزایش می‌یابد و تغییرات هورمونی‌ای که رخ می‌دهد موجب افزایش ظرفیت سازگاری مادر می‌گردد. انگیزه، کنترل عواطف، حمایت، استدلال و قضاوت از ویژگی‌هایی‌اند که به‌واسطه تولد نوزاد، و در پی آن افزایش ضخامت بخش خاکستری مغز، در مادران ارتقا می‌یابد. بهترین زمان بارداری بین 20 تا 35 سالگی است. بر اساس مطالعات، بارداری زیر این سن و بالاتر از آن خطراتی برای مادر و جنین دارد.
یکی از معضلات بهداشتی جوامع، بارداری در دوران نوجوانی است. طبق تعریف یونیسف، بارداری بین 13 تا 19 سال را بارداری در نوجوانی می‌گویند. بارداری در نوجوانی به‌دلایل گوناگونی رخ می‌دهد. آداب و رسومی که به ازدواج زودهنگام کودکان منجر می‌شود، رفتارهای پرخطر جنسی نوجوانان، نقص آگاهی در مورد رعایت ایمنی در رفتارهای پرخطر، کمبود مهارت‌های ارتباطی و مهارت «نه» گفتن، فشار گروه همسالان برای درگیر شدن نوجوان در فعالیت‌های جنسی، استفاده ناصحیح قرص‌های پیشگیری از بارداری، سو رفتار جنسی و فقر از عوامل بروز این معضل‌اند. بارداری در نوجوانی خطرات عمده‌ای در بر دارد.
به این آمارها توجه کنید:
هر ساله حدود 16 میلیون نوجوان 15 تا 19 ساله زایمان می‌کنند. این میزان حدود 11درصد از تمام زایمان‌هایی است که در یک سال در تمام دنیا انجام می‌شود. 95درصد این زایمان‌ها در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد یا در کشورهایی که به‌لحاظ اقتصادی کم‌درآمدند. نیمی از زایمان‌های دوره نوجوانی فقط در 7 کشور رخ می‌دهد: بنگلادش، برزیل، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی، نیجریه، هند و ایالات متحده امریکا. در کشورهای کم‌درآمد تقریبا 10درصد دختران تا 16 سالگی مادر می‌شوند که بسیاری از این موارد نیز ناخواسته است. این میزان از بارداری‌های نوجوانان موجب بروز 23درصد از تمام بیماری‌ها و ناتوانی‌هایی است که به‌دلیل بارداری رخ می‌دهد. 40درصد از تمام زایمان‌های غیر ایمن در کشورهای کم‌درآمد بین نوجوانان دختر 15 تا 19 ساله رخ می‌دهد. هرساله 2میلیون و 500هزار دختر نوجوان سقط جنین‌های غیر ایمن را تجربه می‌کنند؛ این در حالی است که عوارض چنین سقط‌هایی برای نوجوانان خطرناک‌تر و جدی‌تر است. این عوارض شامل کم خونی، ابتلا به مالاریا و ایدز و دیگر بیماری‌های منتقل‌شونده از راه جنسی، خونریزی‌های پس از زایمان و اختلالات روانی مانند افسردگی است. 65درصد این نوجوانان عوارض یادشده را تا بزرگسالی به‌همراه خود خواهند داشت که قطعا به‌لحاظ جسمی، عاطفی و اجتماعی زندگی‌شان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این آمار مربوط به عوارضی است که نوجوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. باید توجه کرد حاملگی در دوران نوجوانی، جنین را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. حال به این آمار توجه کنید:
مرگ نوزادانی که مادرشان نوجوانان حداکثر 20 ساله‌اند، در هفته اول تولد، 50درصد بیشتر از نوزادان دیگر است. مرگ این نوزادان در ماه اول زندگی‌شان 50 تا 100درصد بیش از سایر نوزادان است. این بدین معناست که نوزادانی که از مادری با سن کمتر از 20 سال متولد می‌شوند بیش از دیگر نوزادان در معرض خطر مرگ‌ومیر هستند. آنهایی هم که زنده به‌دنیا می‌آیند و زنده می‌مانند در معرض خطرات دیگری هستند: تولد زودتر از موعد، وزن کم هنگام تولد و آسیفکسی (کمبود اکسیژن برای تنفس) از خطراتی‌اند که زندگی چنین نوزادانی را تهدید می‌کند و احتمال وقوع مرگ را در آنها افزایش می‌دهد.
این آثار ناگوار به اینجا ختم نمی‌شود. حاملگی در دوران نوجوانی آثار سو اجتماعی نیز دارد: بسیاری از دختران نوجوانی که باردار می‌شوند مدرسه را ترک می‌کنند. این امر آثار ناگوار فردی و اجتماعی دارد. مطالعات نشان می‌دهد افزایش میزان بارداری‌های نوجوانی موجب افزایش افراد فقیر در اجتماع می‌شود.
دکتر فریده فراهانی، عضو هیات علمی مرکز مطالعات و پژوهش‌های آسیا و اقیانوسیه، در تاریخ 20 آبان سال 1392 در مورد میزان بارداری‌های نوجوانی در کشورمان بیان کرده‌اند ۳۳ در هزار (یعنی ۱۰۸هزار و ۹۰۰) زایمان بین نوجوانان ۱۵ تا ۱۹ ساله داشته‌ایم و جمعیت زنان ۱۵ تا ۱۹ ساله کشور ما براساس سرشماری 3 میلیون و ۲۵۹ هزار بوده است.
…………………………….
فاطمه خوشنوا
منابع: