مراقبت خانگی از کودکان مبتلا به آلرژی
کودکی که مرتب و به‌میزان زیاد سرفه و عطسه می‌کند، بدنش کهیر می‌زند، یا مرتب از مشکلات گوارشی، دل‌درد، تهوع و استفراغ بعد از خوردن برخی غذاها رنج می‌برد، ممکن است به آلرژی مبتلا باشد. هرچند برای همه کودکان این امکان وجود دارد که به آلرژی مبتلا شوند، بروز آن در کودکانی که سابقه خانوادگی مثبت دارند بیش از سایرین است. شناسایی بهنگام آلرژی موجب می‌شود کودکان از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار شوند و کمتر از مدرسه غیبت کنند؛ همچنین باعث می‌شود والدین به‌میزان کمتری از محل کارشان، به‌علت بیماری فرزندشان، مرخصی بگیرند یا غیبت نمایند، هزینه‌های بیمارستانی کمتری بپردازند و استرس و تنش‌های کمتری داشته باشند. با دیدگاهی کلی‌تر، این امر آثار مثبت بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی در پی دارد.
گرده‌های گل‌ها و گیاهان و درختان؛ نیش و گزش حشرات؛ مو، خز و پشم حیوانات مثل حیوانات خانگی؛ گردوغبار؛ کپک‌ها؛ دود سیگار؛ عطرها و دود اگزوز ماشین‌ها از جمله عوامل آلرژی‌زا هستند که کودکان را در معرض خطر قرار می‌دهند. نشانه‌های آلرژی کودکان شامل بثورات پوستی و کهیر، اختلال تنفس، سرفه، عطسه، آبریزش بینی و چشم‌ها، قرمز شدن چشم‌ها و مشکلات گوارشی است. همان‌طور که ذکر شد، برخی آلرژی‌ها مربوط به مواد غذایی و خوراکی‌ها هستند. هر چند آماری در این رابطه برای ایران نداریم، برخی منابع اعلام کرده‌اند در امریکا بیش از ۶ میلیون کودک دچار آلرژی‌های غذایی‌اند. شایع‌ترین مواد آلرژی‌زا در کودکان بادام‌زمینی و شیر گاو است. بعد از آنها نیز تخم‌مرغ، ماهی، سخت‌پوستان (خرچنگ و میگو)، سویا، برخی انواع آجیل، گندم و صدف است.
برخی اختلالات در اثر آلرژی رخ می‌دهند. به‌عنوان مثال، رنیت آلرژیک یکی از شایع‌ترین اختلالاتی است که به‌دنبال آلرژی رخ می‌دهد. در این نوع بیماری، کودک به‌طور مکرر علامت‌هایی مانند آبریزش بینی، خارش بینی، عطسه، ترشح پشت حلق، گرفتگی بینی، قرمز شدن چشم‌ها و مشکلات مربوط به گوش را بروز می‌دهد.
دیگر اختلالی که به‌طور شایع ناشی از آلرژی است گرفتگی بینی در کودکان است. ممکن است کودکانی دیده باشید که بیشتر از راه دهانشان تنفس می‌کنند. این امر، خصوصا هنگام خواب، کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد و خواب وی از این مشکل متاثر می‌شود. بنابراین ممکن است این کودکان همواره خسته به‌نظر برسند. چنانچه گرفتگی بینی درمان نشود و تنفس دهانی همچنان ادامه داشته باشد، رشد دندان‌ها و استخوان‌های صورت تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
مشکل دیگر مشکلات مربوط به گوش است. آلرژی به بروز التهاب در گوش و جمع شدن مایع پشت پرده صماخ منجر می‌شود. این امر به‌نوبه خود موجب بروز درد، خارش گوش، عفونت گوش و کاهش شنوایی می‌شود. علاوه بر آن حتی ممکن است بر مهارت کودک در سخن گفتن نیز تاثیر گذارد. بنابراین چنانچه کودک به‌طور مزمن، در زمانی که در حال یادگیری سخن گفتن است، دچار عفونت گوش شود، بروز اختلالات زبانی و تکلم قابل انتظار است.
هرچند امروزه داروها و مراقبت‌های تخصصی بیشتری در زمینه کنترل و درمان انواع آلرژی در دسترس است، مهم‌ترین نکته در مراقبت از کودکان مبتلا به آلرژی اجتناب از آلرژن‌هاست؛ یعنی موادی که موجب بروز آلرژی می‌شوند.
شاید فکر کنید منزلتان از هرگونه ماده حساسیت‌زا خالی است، اما این تصور کاملا اشتباه است. به‌منظور مدیریت آلرژی در منزل این اقدامات پیشنهاد می‌شود:
چنانچه شما یا کودکتان از آلرژی رنج می‌برید، اصلاح نحوه تمیز کردن منزل و زدودن گردوغبار از سطوح بی‌شک اساسی‌ترین اقدامی است که می‌توانید برای مدیریت آلرژی انجام دهید. استفاده از جاروبرقی برای این کار توصیه می‌شود. هرگز گردوغبار را به هوا پراکنده نکنید. فرش‌ها، ملحفه‌ها، پتوها و مبل‌ها منابعی برای بروز حساسیت‌اند. تمیز کردن حمام و دستشویی نیز به‌طور منظم باید انجام شود.
به‌منظور پیشگیری از بروز حملات آلرژیک، کشیدن سیگار را ترک کنید. علاوه بر پیشگیری از بروز آلرژی و تشدید آن، ترک سیگار برای همه افراد سودمند است.
کودکانی که از آلرژی رنج می‌برند، نباید با حیوانات خانگی مانند سگ، گربه و پرندگان تماس داشته باشند.
میزان رطوبت منزل را کنترل کنید. مطالعات نشان می‌دهند مایت‌ها (حشراتی که در غبار زندگی می‌کنند و بروز آلرژی را تشدید می‌کنند) در دمای حدود ۱۱/۲۱ درجه سانتی‌گراد با رطوبت بین ۷۰ تا ۸۰ درصد رشد می‌کنند. لذا بهترین کار برای از بین بردن آنها کاهش رطوبت تا پایین‌تر از ۴۰ درصد است. چه باور کنید و چه باور نکنید، بیش از ۱۹۰۰۰ مایت در یک گرم غبار وجود دارد!
برخی راهکارهای دیگر شامل موارد زیر است:
جلوگیری از از ورود حشرات به منزل ( نیش برخی حشرات آلرژی‌زاست) و بستن درزها و راه‌های فاضلاب، مصرف نکردن غذاهای صنعتی، مدیریت استرس، محدود کردن مصرف عطرها و مواد محرک تنفسی مانند شوینده‌ها، تعویض پوشال‌های کولرهای آبی به‌طور سالیانه، استفاده از تهویه‌کننده‌های هوا، عدم نگهداری گیاهانی که حاوی گرده‌اند، استفاده نکردن از ادویه‌ها و برخی میوه‌هاو سبزی‌ها مانند کیوی، هندوانه، گوجه و بادمجان.
تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم، خواب کافی و مصرف مایعات فراوان نیز برخی راهکارهای مناسب در کنترل و مدیریت آلرژی‌اند.
………………………………….
فاطمه خوشنوا