اسراییل از کودکان کارگر فلسطینی سود میبرد
ف، پسر ۱۳ساله فلسطینی، اهل الفصایل روستای فقیری در نزدیکی اریحاست. او آخر هفته‌ها نزدیک شهرک یهودی‌نشین پتزیا در ازای ۵۰ شِکل در روز (۵/۱۲ دلار) از ۵ صبح تا ۳ بعدازظهر کار می‌کند و بخشی از دستمزدش را هم دلال فلسطینی که او را به این منطقه آورده کسر می‌کند. ف میگوید: «کار کردن از مدرسه رفتن بهتره. خونوادهم به درآمدم نیاز دارن. خونوادهم شیش نفره‌س و من پسر بزرگ‌ترم. من و پدرم کار می‌کنیم.»
او یکی از کودکان بسیاری است که بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر برای داشت، برداشت و بسته‌بندی محصولات کشاورزی در مزارع شهرک‌های یهودی‌نشین به‌کار گرفته می‌شوند. این گزارش میگوید شهرک‌نشینان به فلسطینی‌های کم‌سن‌وسال دستمزد پایینی می‌دهند و در شرایط خطرناکی از آنها کار می‌کشند.
گزارش «آماده بهره‌کشی: کودکان کار فلسطینی در شهرک‌های زراعی یهودی‌نشین کرانه باختری» حضور کودکان حدودا یازده‌ساله را در مزارع شهرک‌های یهودی‌نشین، که در دمای بالای این منطقه در حال کار بوده‌اند، ثبت کرده است. در این گزارش آمده است: «آنها بارهای سنگین را جابه‌جا می‌کنند، برهنه در معرض آفتکش‌های خطرناک قرار می‌گیرند و بعضا خودشان باید هزینه درمان آسیب‌دیدگی‌های ناشی از کار را بپردازند.»
این بچه‌ها را، که اغلب از خانواده‌های فقیرند، معمولا دلال‌های فلسطینی وادار به کار می‌کنند و بخشی از دستمزدشان را همین دلال‌ها کسر می‌کنند. بسیاری از این بچه‌ها به‌امید ساختن شرایط بهتر برای خانواده‌شان ترک تحصیل می‌کنند. سارا لین ویتسون، مدیر گروه خاورمیانه و شمال افریقای سازمان دیده بان حقوق بشر، میگوید شهرک‌نشین‌های اسراییلی در حال نقض حقوق کودکان فلسطینی‌اند. «بچه‌ها از جوامعی می‌آیند که به‌‌واسطه تبعیض در اسراییل و سیاست‌های شهرک‌سازی فقیر شده است. آنها ترک تحصیل می‌کنند و در شرایط خطرناکی کار می‌کنند، زیرا احساس می‌کنند تا وقتی اسراییل چشمانش را بسته، هیچ راه دیگری ندارند.»
برای این گزارش، گروه با ۳۸ کودک و ۱۲ بزرگسال که در ۷ مزرعه ناحیه غور الاردن کار می‌کردند مصاحبه کرد. این منطقه، به‌عنوان بزرگ‌ترین منطقه کشاورزی شهرک‌های یهودی‌نشین، ۳۰ درصد کل کرانه باختری را تشکیل می‌دهد.
تقریبا همه بچه‌هایی که در گزارش با آنها مصاحبه شده اظهار کرده‌اند برای حمایت از خانواده‌هایشان هیچ جایگزین پایداری ندارند. میزان فقر بین فلسطینی‌های غور الاردن به ۵/۳۳ درصد می‌رسد که بالاترین رقم در کرانه باختری است.
گزارش میگوید اسراییل ۸۶ درصد از زمین‌های غور الاردن را به شهرک‌سازی اختصاص داده و صنایع وابسته به کشاورزی بیشتر از ساکنان قسمت‌های فلسطینی‌نشین این منطقه به آب دسترسی دارند.
بااین‌که آمارهای رسمی موجود نیست، بر اساس تخمین سازمان‌های فلسطینی و اسراییلی و گروه‌های مدافع حقوق کارگران «صدها کودک در طول سال در مزارع کشاورزی شهرک‌ها کار می‌کنند، و این تعداد در زمان برداشت افزایش پیدا می‌کند.» (گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر)
سازمان ملل، بر اساس آمار استخراج‌شده از اظهارات اتحادیه‌های تجاری وکلای مدافع حقوق کارگران، تخمین زده است که ۲۴ درصد از همه فلسطینی‌های کارگر در منطقه C کرانه باختری، ازجمله غور الاردن، در شهرک‌ها کار می‌کنند. تقریبا ۱۵درصد فلسطینی‌های کارگر در شهرک‌ها کودک‌اند و بیش از نیمی از آنها ۱۶سال و کمتر دارند.
بیشتر کودکان مصاحبه‌شده گفتند از ۱۳ یا ۱۴ سالگی کار در مزارع اسراییلی را آغاز کرده‌اند. بعضی‌هایشان از ۱۱ سالگی به‌صورت نیمه‌وقت کار می‌کرده‌اند. خیلی‌هایشان گفتند برای این‌که بدون استراحت و به‌طور مداوم کار کنند تحت‌فشار قرار می‌گیرند.
«اگه موقع کار بشینی… مدیر می‌آد و میگه بلند شو و استراحت نکن.» این را آ، ۱۵ساله، میگوید که تحصیل را در کلاس هشتم رها کرده. «ما حموم نمیریم. ما باید برای ترک زمین از مدیر اجازه داشته باشیم.»
۳۸ کودک فلسطینی که در گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر با آنها مصاحبه شده به‌طور میانگین ساعتی ۱۰ شکل (۷/۲ دلار) یا ۷۰ شکل (۱۹ دلار) در هر روز دستمزد می‌گیرند. بعضا بعد از پرداخت پول رفت‌وآمد ۵۰ شکل (۵/۱۲ دلار) باقی می‌ماند که به خانه می‌برند. در اسراییل و شهرک‌ها میانگین دستمزد ۴۰۷ شکل (۱۱۰ دلار) در هر روز کاری است.
بعضی کودکان می‌گویند مزدشان با تاخیر پرداخت شده یا اصلا پولی نگرفته‌اند. آنهایی که شکایت می‌کنند یا سعی می‌کنند حقشان را بگیرند، در لیست سیاه قرار می‌گیرند. در سال ۲۰۱۴ سازمان بین‌المللی کارگری (IOL) شرایط کار را در این مناطق این‌گونه توصیف کرد: «ظاهرا کارفرمایان شهرکنشین اسراییلی غور الاردن به‌شکل هماهنگ فلسطینی‌های معترض به شرایط بد کاری را در لیست سیاه قرار می‌دهند.»
بر اساس این گزارش، کودکان اظهار کرده‌اند که در مزارع دچار تهوع و سرگیجه شده‌اند. برخی گفته‌اند کار کردن با آفتکش‌ها در بدنشان جوشهای پوستی ایجاد کرده، تنفسشان مشکل شده و چشمانشان میسوزد. آنهایی که به‌علت کار در دمای بالای ۴۰درجه سانتیگراد تابستان دچار غش شده‌اند، گفته‌اند به خدمات پزشکی دسترسی نداشتهاند.
قوانین کار در اسراییل صراحتا جابه‌جایی بارهای سنگین، کار در دمای بالا و کار در شرایط خطرناک را برای افراد کم‌سن‌وسال ممنوع کرده، اما این قوانین شامل فلسطینی‌ها و کودکان فلسطینی که در شهرک‌های کرانه باختری کار می‌کنند نمی‌شود.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر میگوید نظارت دولتی بر شرایط کار فلسطینی‌های شهرک‌های اسراییلی به‌ندرت انجام میشود. «وزارت دفاع، اقتصاد و کار همواره می‌گویند در حال مطالعه چگونگی حمایت از کارگران فلسطینی شهرک‌ها هستند، ولی دراین‌بین هیچ اراده‌ای برای صدور دستورات الزام‌آور مشاهده نمی‌شود.»
مقامات نظامی اسراییلی اظهار کرده‌اند که اجازه کار فلسطینی‌های کمتر از ۱۸سال را در شهرک‌ها نمی‌دهند، اما مزارعی که کودکان در آن کار می‌کنند خارج از حوزه استحفاظی شهرک‌هاست و در این مناطق به مجوز نیاز نیست.
وزارت اقتصاد اسراییل به درخواست الجزیره مبنی بر اظهارنظر در مورد گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر پاسخی نداد.
اداره تنسیق امور دولتی در سرزمین‌های فلسطینی‌نشین (COGAT) در بیانیه‌ای ذکر کرد: «موضوع به‌کارگیری کارگران زیر سن قانونی در ناحیه C شمرون و یهودا {کرانه باختری} اخیرا در چهارچوب قوانین کار اسراییل، که شامل قوانین کارگری ابلاغ‌شده به کارفرمایان اسراییلی کرانه باختری میشود، در حال ارزیابی است.»
در گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر ذکر شده است که محصولاتی که کودکان فلسطینی پرورش می‌دهند و برداشت و بسته‌بندی می‌کنند اغلب به اروپا و امریکا صادر میشود. با وجود این که اتحادیه اروپا کالاهای تولیدشده در شهرک‌های اسراییلی را از شمول تدابیر ویژه تعرفه‌ای محصولات اسراییلی خارج کرده است، این موضوع موجب نشده شرکت‌های وارداتی این تجارت را متوقف کنند.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر همچنین به دپارتمان کارگری ایالات متحده توصیه کرده است که محصولات شهرک‌های اسراییلی را به لیست کالاهای تولیدشده توسط نیروی کار اجباری و کودکان اضافه کند. سازمان دیده‌بان حقوق بشر میگوید: «شهرک‌ها مرکز سواستفاده همه‌روزه از کودکان‌اند… تجار و کشورهای دیگر نباید از حمایت از آنها سود ببرند.»
…………………………………………..
ترجمه برای الفبا: محمدرضا بزمآرا