پسران کنیایی، با آموختن «نه یعنی نه»، دختران را از تجاوز نجات میدهند
معلم این پسربچه -کولینر اومندی- می‌گوید که موقعیت خطرناکی بوده، چون مرد بعد از تعرض میتوانست دخترک را داخل رودخانه بیندازد. اومندی برنامه‌ای بهنام «لحظه صداقت شما» تدریس می‌کند که خیریه‌ای بهنام اوجامای افریقا از آن حمایت می‌کند. این برنامه با هدف تشویق پسران نوجوان برای ایستادن در مقابل خشونت علیه زنان طراحی شده است.
در مطالعه مشترکی که دانشگاه استنفورد، دانشگاه نایروبی و دانشگاه بینالمللی افریقا انجام دادهاند، این آموزش‌ها و تمرین‌ها در تغییر دیدگاه نسبت به زنان و افزایش احتمال مداخله موفق «بسیار موثر» ارزیابی شده‌اند. براساس مقاله‌ای که در مجله خشونت فردی منتشر شده، آموزش به افزایش ۱۸۵ درصدی مداخله موفق پسران، وقتی که شاهد خشونت فیزیکی و جنسیاند، منجر شده و روند مداخله موفق پسران جوان مدرسه‌ای در نایروبی از ۲۶ درصد به ۷۴ درصد افزایش یافته است. همچنین مداخله در زمینه تعرض کلامی افزاش یافته است. نرخ تجاوز به دختران توسط دوستپسرشان یا دوستانشان در مدارسی که برنامه «لحظه صداقت شما» آموزش داده شده از ۶۱ درصد به ۴۹ درصد کاهش یافته است.
اماندی می‌گوید: سعی ما در این برنامه این بوده که به پسرها بیاموزیم بخش مثبت مردانگی آنها و مرد خوب بودن و قدرتمندی مثبت برای آنها دفاع از حقوق زنان و جلوگیری از خشونت و تجاوز به زنان است. بسیاری می‌گویند پسرها عامل این مشکلاند؛ ما می‌خواهیم نشان دهیم پسرها در حقیقت بخشی از راهحل این مشکلاند.
این برنامه شش‌هفته‌ای را که در مدارس راهنمایی نایروبی تدریس می‌شود و تا سال ۲۰۱۷ ادامه دارد کمک‌های مالی دولت بریتانیا برای مقابله باخشونت علیه زنان حمایت می‌کند.
دامن‌های کوتاه
بنابر گزارش‌های خیریه اوجاما از هر ۴ زن یک نفر در نایروبی، که از مناطق فقیر بسیار خطرناک دنیاست، مورد خشونت جنسی قرار می‌گیرد. از سال ۲۰۱۰ برنامه جهانی «نه یعنی نه» آموزش دفاع شخصی به دختران مدرسه‌ای در نایروبی را آغاز کرد. اوجاما بعد از اینکه فهمید به اکثر این دختران دوستپسرشان تعرض کرده، آموزش پسران را نیز آغاز کرد.
مربیان این برنامه می‌گویند بسیاری از این پسران دیدگاهی بسیار منفی نسبت به زنان داشتند. آنها معتقد بودند وقتی دختری را به قراری پرخرج می‌برند یا وقتی دختری بعد از تاریکی بیرون خانه است، مجازند به او تجاوز کنند. بیش از ۸۰ درصد آنها معتقد بودند دخترانی که دامن کوتاه می‌پوشند پسران را دعوت به تجاوز می‌کنند. این رقم بعد از دوره آموزشی به ۳۰ درصد کاهش یافت.
«به بدن من دست نزن»
خشونت علیه زنان در کنیا بسیار رایج است. سال گذشته ۱۲ زن را بهدلیل پوشیدن دامن کوتاه یا آنچه لباس غیرپوشیده خوانده می‌شد برهنه کردند و به آنها تجاوز کردند. بنابر آمار سال ۲۰۰۹ تقریبا نیمی از زنان متاهل خشونت و سوءاستفاده جنسی توسط همسرشان را تجربه کرده‌اند. بر مبنای همین آمار ۵۳ درصد زنان معتقد بودند که مردان حق دارند همسرشان را بهعلت اختلاف، خوب نگهداری نکردن از بچه یا بی‌اجازه بیرون رفتن کتک بزنند.
اومندی می‌گوید اکثر این زنان در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند که پدرشان مادر را کتک می‌زده و در واقع این تنها الگوی خانواده‌ای است که دیدهاند.
این برنامه، برای اینکه پسرها را برای دفاع از حقوق زنان آموزش دهد،سعی داشت از تئوری یادگیری اجتماعی استفاده کند. بر مبنای این تئوری، افراد رفتار دیگرانی را که در اطرافشاناند تقلید می‌کنند. این کار ممکن است اعمالی بسیار ساده را شامل شود؛ مثلا اگر پسری به بدی از دختری صحبت می‌کند، همکلاسی‌هایش او را ترک کنند.
شجاعت از درس‌های اصلی است
اوماندی می‌گوید بسیاری از پسرها می‌گویند که وقتی به دختری اطرافشان تعرض می‌شود، نمی‌توانند مداخله کنند، چون بهقدر کافی اعتمادبهنفس ندارند. ما به آنها آموزش می‌دهیم که اگر شما بایستید و بگویید که این مرد کار بدی می‌کند، بسیاری افراد دیگر نیز به شما می‌پیوندند. شعار پسران ما این است که «من وجدان دارم» و این را بارها و بارها فریاد میزنند. دختران نیز شعار خود را دارند؛ آنها می‌گویند: «من خطرناکم… به بدنم دست نزن… به بدنم احترام بگذار.»
ژاکلین انسو، از مربیان این برنامه، می‌گوید: تعداد دخترانی که بهعلت بارداری ناچارند ترک تحصیل کنند کاهش یافته است. دختران قوی‌تر شده‌اند و پسران نیز تلاش می‌کنند این را بپذیرند. آنها متوجه شده‌اند که اینها خواهران ما هستند و ما باید کمک کنیم که رشد کنند.
نوشته کتی میگرو