سفرهای نوروزی که میروید چمدان بازیها را جا نگذارید
بهار که میآید بسیاری از ما بار سفر میبندیم، شمال ایران کنار دریا و جنگل و دشتهای پر شکوفه، گاهی هم در این موسم خنک دل به کویر میسپاریم و سر از مرکز کشور در میآوریم، دلمان که برای آبهای گرم تنگ شد بعد از یک زمستان نه چندان سرد، میرویم حاشیه خلیج فارس یا اگر خانواده در استانهای مرتفع و کوهستانی باشند که سفرمان به منزل پدری و اقوام در دل ایران خواهد بود. سفرهای زیارتی و سیاحتی این روزها به حداکثر میرسند و بچهها کاشفان بزرگ اقلیمها هستند. برای دوستی، عشقورزی و کشف طبیعت میتوانیم در برخی بازیها با کودکان شریک باشیم تا هم لذت نابتری از سفر ببرند و هم دوستی و آمیختگی و کشف طبیعت را به جان بكشند. وقتش رسیده آیپد و تبلت را کنار بگذاریم و کمی در طبیعت بهاری بازی کنیم.
بازی در ساحل دريا
برای تقویت خیالپردازیهای کودک چه چیزی بهتر از بازی با ماسههای کنار دریا؟ ماسههای انباشته شده خیس روی هم میتواند یک شهر رویایی شود، تکه چوبی بردارید و روی ماسهها نقاشی بکشید هرچقدر بزرگتر و عجیبتر بهتر. «لي لي و سنگ پراكني روی امواج دريا و هفت سنگ و دستش ده با توپ» فراموش نشود. گوشماهیها و صدفها را جمع کنید برای نقاشی در روزهای بارانی. پس از همین حالا ماژیک و آبرنگ و گواش همراه خود بردارید.
بازی در جنگلها و لابهلای درختها
«قايم موشك» احتمالا اولين گزينه است وقتی به درختها و بتههای سبز میرسيم. اينقدر پستی و بلندی هست كه «بالابلندی» هم گزينه بعدی باشد، «رنگه به رنگه از همه رنگه… به رنگه: مممممم» راكه بلد هستید، بگذاريد در اين همه سبزی چشمهای بچهها به دنبال رنگهای ديگر باشد. طناب برداشتهايد برای «تاببازی»؟ با خردههای چوب و نخ و كش هم میتوان چيزهای جالبی ساخت.
بازی در دشت و کویر
نگاه كنيد انگار آسمان و زمين روی خط افق به هم رسيدهاند. يك نفس عميق و «زوووووو»… اين وسعت را میشود با موسيقی همراه كرد «استپ رقص يا استپ هوايی» هم بچهها را خوشحال میكند، «گرگمو گله میبرم» در دشت و بيابان و كوير میچسبد. «مسابقه دو» بگذاريد و دو نفر دو نفر پاهايشان را با كش به هم ببنديد.
بازی در کوهها
دستهايمان را بگيريم زير نور آفتاب و حلقه برنيم، برای «عمو زنجير باف»، زنجير بافته و بياندازيم پشت كوهها، مسابقه هر كسی بيشتر رنگها و يا چيزهای عجيب ببيند و نام ببرد هم حين «كوه نوردی» خوش میگذرد.
بازی در روزهای بارانی در مهمانسرا يا در خودرو هنگام سفر
سنگهای گردی كه از كنار ساحل جمع كردهايد را بياوريد براي «يه قل دو قل»، نخ كاموا دم دست بود با انگشتها شكلهای متنوع بسازيد، «سايه بازی» در شبهای تاريك هم كه هميشه هست، «شاه، دزد، وزير» را دور هم امتحان كنيد اما خيلي سيبل آتشیها را دردناك نكشيد، «اسمفاميل و مشاعره و پانتوميم» حتي «نقطه بازی و دوز بازی» را هم براي بچههای باسواد و بزرگتر كنار بگذاريد با كوچكترها ميشود «اتل متل توتوله، ليليليلي حوضك، تابتاب خمير، سنگ، كاغذ، قيچي و گل يا پوچ و كلاغ پر» بازی كرد. «خاله بازی» هم با استفاده از امكانات هرچند محدود در سفر جزو گزينه های اصلی بچههاست.
ميان همه اين بازی اما چند نكته را به ياد داشته باشيم:
- تقويت حسهای پنجگانه كودك در طبيعت (تماشا كردن به جای ديدن ساده، گوش دادن به جای شنيدن معمولي، لمس كردن به جای له كردن، بو كردن و چشيدن چيزهای جديد)
- تقويت صبوری و استقامت در شرايط جديد
- تقويت روحيه جمعی و همكاری با ياركشی و تشكيل گروه و داشتن نخودی (عنصر بی اثر)
- تقويت فهم احتمالات با شير و خط انداختن يا گردو شكستن
- تقويت قوه خيال با استفاده از حداقل امكانات در شرايط جديد
- مديريت شرايط توسط كودك بدون دخالت مستقيم بزرگترها در بازی «گاهي فقط تماشاچی باشيد و بگذاريد بچهها خودشان مسائلشان را حل كنند».
- پيشبينی وضعيتها و ارائه راه حلها توسط خود بچهها حين بازی
ومهمتر از همه: شاد بودن و لذت بردن از طبيعت و كشف و يادگيری از آنرا جايگزين مراقبت دائمي و بكن- نكنهای هميشگی كنيم.
سحر سلطانی