ایرانیها لذت خواندن مجله را از یاد بردهاند
مسعود کوثری، مدرس ارتباطات و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ابتدای سخنرانیاش در همایش بررسی مسایل مطبوعات کودک و نوجوان گفت: غصه نخورید. اگر قرار است 50 یا 60 درصد نشریات تعطیل شوند برای آنها غصه نخورید و پول نفت را به باد ندهید. خیلی از ما کتاب منتشر میکنیم و بعد به دنبال این هستیم که مسوول یا سازمانی این کتاب یا مجله را منتشر یا توزیع کند.
کوثری ادامه داد: اجازه بدهیم هر چه میخواهد تعطیل بشود، تعطیل شود. ما هنوز در دوران سلطه کمیت هستیم درحالیکه در غرب هم این دوره تمام شده است و آنها برای هر قشری مجلهای خاص تولید میکنند و بازار را تقسیم کردهاند. مشکل ما این است که نمیخواهیم بازار را تقسیم کنیم. برای همین باید اجازه بدهیم مجلات اضافی تعطیل شود و مجلات کیفی باقی بمانند.
این مدرس ارتباطات در ادامه به تغییر ذائقه مخاطب اشاره کرد و گفت: الگوی مجلهخوانی تغییر کرده است و در جهان هم به همین شیوه است. در بخش کودک و نوجوان هم این تغییر اتفاق افتاده است. از زمانی که ما کیهان بچهها میخواندیم تا الان این الگو تغییراتی کرده است و حتی اگر مشکل توزیع هم حل شود به خاطر تغییر الگوهای مصرف مخاطب مشکل مجله خواندن حل نمیشود، هم برای مخاطب کودک هم برای مخاطب بزرگسال. الگوهای کتابها به سمت کتابهای تعاملی و کتاب- بازی رفته است. کتابهایی که باز میشود و درون خود یک بازی دارد و از آن حالت سنتی خارج شده است.
او سپس نتیجه گیری کرد: در مسیری تلاش میکنیم که بهجز انبارهای پر از مجله حاصلی ندارد. این وضعیت مانند زمانی است که دندانپزشکان تجربی فعالیت میکردند. ما باید به سمت حرفهایگرایی برویم و در حوزه مطبوعات کودک و نوجوان آموزش حرفهای کم داریم. در مطبوعات بزرگسال هم میبینید 80 درصد خبرنگاران، دانشجویان فنی، پزشکی و… هستند. خوب است که اینها علاقه دارند ولی مدل دندانپزشکی تجربی است چون در دانشکده بولتن در میآوردند حالا خبرنگار شدهاند.
کوثری ادامه داد: ما باید دانشکده تخصصی و روزنامهنگاری تخصصی داشته باشیم. نمیخواهم با این حرفها برخی دوستان را ناراحت کنم ولی ما چارهای نداریم و باید به سمت حرفهای و تخصصی شدن برویم. حتی این آدمها هم باید به این سمت بروند تا بتوانیم از سلطه کمیت به سمت کیفیت برویم.
او همچنین درباره آینده مطبوعات و نشر گفت: در آینده کار ناشران زیادی متوقف خواهد شد. این موضوع خوشایند نیست ولی لاجرم اتفاق میافتد. نکته دیگر مورد توجه سخنرانان قبلی هم بود، بحث آموزش و پرورش است که افراط کرده است و در زمانهای مختلف به بچهها کتاب درسی میدهد. در زمان فراغت، اردو، استراحت و… به بچهها کتاب درسی میدهند و این سیر ادامه دادن تا دکتر شدن طوری شده است که انواع خواندن دیگر را تعطیل کرده است. رمان، ادبیات و شعر خواندن تعطیل شده است. ما از زندگی لذت نمیبریم و کسانی که از زندگی لذت نمیبرند چه طور میخواهند مجله بخوانند. مجله برای کسی است که میخواهد از زندگی لذت ببرد و یک گوشهای با آرامش بنشیند تا بتواند دو مطلب مجله را بخواند. ایرانیها هم بزرگسالان و هم خردسالان، طعم زندگی را از یاد بردهاند و به همین دلیل به خواندنیهای لذتبخش مثل مجله و کتاب پشت کردهاند. متأسفانه این اتفاق در کشور افتاده است.
یکی از حاضران از کوثری پرسید: وقتی از تعطیلی بعضی از نشریات صحبت میکنید چه نشریاتی را میگویید و آیا نشریات دولتی و خصوصی کیفی که قرار است باقی بمانند، در رقابت یکسانی هستند؟ کوثری نیز در پاسخ به گزارههای سخنرانی خود اشاره کرد و گفت: وقتی از هدر ندادن پول نفت صحبت میکنم دقیقا به همین موضوع اشاره میکنم. یعنی اجازه بدهیم رقابت به عرصه عمومی بیاید و پول نفت را صرف رقابتهای نابرابر نکنیم. اجازه بدهیم شرایط عادلانه باشد و سعی کنیم این شرایط عادلانه برای مجلات کیفی فراهم شود تا آنها هم رشد کنند. چون رقابتها و برخی خریدهای نامساوی ممکن است بازار را به هم بزند. ضمن این که رابطه ناشران دولتی و خصوصی هم باید مورد بازنگری قرار بگیرد. گاهی ناشران در رقابت پیچیدهای همدیگر را متهم میکنند و این وضعیت باید تغییر کند.
این همایش یک روزه 20 اسفند از 9 صبح تا ساعت 3:30 بعد از ظهر برگزار شد و مدیران مطبوعات و نشر کودک و نوچوان و سایر نهادهای مرتبط به بررسی مشکلات این حوزه پرداختند.