انتظار کودکان فوکوشیما برای نتایج مطالعه بر میزان تشعشعات
در حالیکه کودکان پنج ساله یک کودکستان در شمال شرقی ژاپن درحال گذر از راهروها هستند، مربی آنها میگوید که با گذشت یک سال از حادثه نیروگاه فوکوشیما هنوز از سلامت غذاهایی که میخورند مطمئن نیست.
پس از زلزله و سونامی 11 مارس سال گذشته و خرابی نیروگاه فوکوشیما در حدود 100 کیلومتری جنوب کودکستان ساکوراگی هانازونو، والدین 198 کودک به دنبال این تضمین هستند که شرایط کودکستان عاری از آلایندههای اتمی است. کامادا، پژوهشگری است که تا به حال بر روی دو گزارش دربارهی فاجعه فوکوشیما کار کرده که یکی وابسته به دولت و دیگری یک گزارش مستقل بوده است. او میگوید: ” اطلاعات زیادی دربارهی میزان تشعشعات وجود دارد و دشوار است که بدانیم کدام یک را باور کنیم. شما به کدام اطلاعات اطمینان میکنید؟ گزارشهای ضد و نقیض زیادی وجود دارد.”
کامادا باید حداقل 14 ماه دیگر صبر کند تا به یک دیدگاه واحد دربارهی آلودگی غذایی برسد. زمانی که کمیتهی علمی سازمان ملل اولین ارزیابی مستقل جهانی خود دربارهی تاثیرات پرتوهای اتمی حادثهی فوکوشیما را ارائه کند. گفتنیاست که حدود 160000 نفر یا به عبارتی 8 درصد از ساکنان فوکوشیما تا شعاع 132 کیلومتری محل حادثه به عنوان منطقه خطر و ورود ممنوع جابجا شده اند. به گفتهی آقای وایس، رئیس کمیتهی UNSCEAR از وین گزارش سازمان ملل که در می 2013 منتشر میشود، میزان آلودگی را در بین شهروندان آنالیز میکند و برآوردی از خطرهای موجود در دههی پیش رو را ارائه میدهد. این گزارش یک تخمین از میزان کلی پرتوهای آزاد شده از ایستگاه اتمی فوکوشیما دای- ایچی و اثرات آن بر سلامت کودکان عرضه میکند.
سوءظن و بی اعتمادی
آقای وایس میگوید: “این یک فاجعه عظیم بوده و ما میدانیم که مردم مضطربند و جوی از بی اعتمادی و سوءظن در بین آنها وجود دارد.” اهمیت این مطالعه در آن است که برآوردهای دولتی ژاپن و اپراتور نیروگاه (شرکت نیروگاهی توکیو الکتریک) از میزان آلودگی تا 77 درصد کمتر از برخی برآوردهای سازمانهای خارجی است؛ ضمن اینکه برآوردهای ژاپنی با ارائه اطلاعات بیشتر دوبار تجدیدنظر شده است. هیدنوری یونهارا، مدیر برنامه تحقیقات علمی انستیتو ملی علوم پرتویی ژاپن، که یکی از آژانسهای همکار UNSCEAR است میگوید: “از آنجا که گزارش سازمان ملل نه تنها از سوی دولت ژاپن بلکه با بهره گیری از سایر منابع و با یک اجماع بین المللی منتشر خواهد شد، اهمیت بسیار دارد.”
کارشناسان چرنوبیل
به گفته وایس، حدود 60 دانشمند و مقام صنعتی از 18 کشور، از جمله آن دسته از کارشناسان که به بررسی حادثه 1986 چرنوبیل پرداختند، در ماه اکتبر برای اولین بار از فوکوشیما بازدید کردند تا تنظیم این گزارش را آغاز کنند. این کمیته با پنج آژانس دیگر سازمان ملل از جمله سازمان بهداشت جهانی و سازمان کشاورزی و خواربار و همتایان ژاپنی کار میکند. توشی میتسو هوما، رئیس تحقیقات ایمنی آژانس انرژی اتمی ژاپن میگوید: “توانایی UNSCEAR در گردآوری همه دادههای موجود موجب میشود که این گزارش رسمیترین گزارش جهانی دراینباره قلمداد شود.” او میافزاید که گزارش نهایی پس از تائید از سوی کمیتهی علمی سازمان ملل در اکتبر 2013 در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. گفتنی است که UNSCEAR دربارهی حادثه 1986 نیروگاه هستهای چرنوبیل هم گزارشهایی منتشر کرده بود.
در ماه آوریل، ژاپن رتبه بحران حادثه فوکوشیما را از 5 که معادل حادثهی 1979 در پنسیلوانیا بوده را تا 7 افزایش داده که آن را هم تراز با فاجعهی چرنوبیل قرار میدهد.
گمراه کننده
به گفتهی وایس، این حرکت “گمراه کننده” است. گرچه رتبهبندی آن معادل چرنوبیل است، اما حادثهی فوکوشیما مساحتی 10 بار کوچکتر را تحت تاثیر قرار داد و از نشت موثر عناصر خطرناک اورانیوم و استرانسیوم در خارج از محدودهی ممنوعه جلوگیری به عمل آمد. جون سوگیموتو، یک استاد مهندسی هستهای دانشگاه کیوتو میگوید که احتمال دارد تخمینهای ژاپن از میزان تشعشعات نادرست باشد و میزان واقعی آلودگی میتواند دو برابر یا نیمی از عدد گزارش شده از سوی دولت باشد. سازمان ملل هم برای گزارش خود دادههای جدید گردآوری نمیکند. طبق اعلام آژانس ایمنی هستهای و صنعتی ژاپن (NISA)، نیروگاه ژاپن تا به حال 8200 ترابکرل سزیم 137 آزاد کرده است. این رقم کمتر از یک چهارم عدد 35800 ترابکرل است که در مطالعه اندریاس اشتول از انستیتوی نروژی تحقیقات هوایی در ژورنال فیزیک و شیمی اتمسفری در بیستم اکتبر منتشر شده است.
به گفتهی هوما از آژانس انرژی اتمی ژاپن، بروز این اختلافات در اثر “عدم قطعیتهای بزرگ” از جمله دادههای مفقود دربارهی دمای سوخت درون راکتور است.
ماموریت غیرممکن
به گفته هوما، شاید علیرغم منابع بین المللی ماموریت جمع آوری دادهها و ارائه یک برآورد دقیق از میزان کلی تشعشعات در نهایت غیرممکن باشد. چرا که هنوز باید محققان شرایط داخل راکتورهای فوکوشیما را چک کنند؛ و شاید سختترین بخش کار محاسبهی میزان تشعشعات در اقیانوس آرام باشد.
انستیتوی حفاظت موارد رادیواکتیو و ایمنی هستهای فرانسه در ماه اکتبر اعلام کرد که این حادثه منجر به تخلیه بیشترین میزان مواد رادیواکتیو در اقیانوس در طول تاریخ شده است. طبق برآورد این انستیتو، 27000 ترابکرل سزیم 137 از نیروگاه فوکوشیما به درون اقیانوس نشت کرده است. از سوی دیگر، توکیو الکتریک در آوریل گذشته میزان نشت سزیم 137 را از اول تا ششم همان ماه 949 ترابکرل اعلام کرد. اما سخنگوی نیروگاه میگوید که بهدلیل آنکه ارائه یک گزارش نیازمند آنالیز دقیق است، هنوز یک گزارش جامع برای انتشار عمومی آماده نشده است.
اندازهگیریهای مطمئن
وایس میگوید که تاکنون اندازهگیری میزان تشعشعات در ژاپن دوباره اطمینان بخش شده است. او همچنین میافزاید: “مردم محلی زیر 20 تا 25 میلی سیورت در معرض تشعشعات بودهاند و مقدار آن در بیشتر موارد بسیار کم و زیر 5 میلی سیورت است. اگر در نهایت به این تنیجه برسیم که این ارقام صحیح است، دیگر انتظار نداریم که خطر بروز سرطان در میان مردم افزایش قابل اندازه گیری داشته باشد.”
بالاترین میزان در معرض قرار گرفتن تشعشعات مربوط به یک کارگر دای- ایچی معادل 680 میلی سیورت بوده است، تقریبا هفت برابر آنچه که خطر ابتلا به سرطان را ایجاد میکند. به گفته وایس، علیرغم آنکه این اطلاعات میتواند برای تصمیمگیری درباره آلودگی زدایی مواد رادیو اکتیو، جابجایی مردم و سایر موارد تاثیرگذار باشد، اما گزارش UNSCEAR وابسته به سیاستهای دولتی تنظیم نمیشود.
او میگوید: “ما نمیتوانیم همه سوالها را پاسخ بدهیم. مردم میخواهند بدانند که آیا شرایط امروزشان خطرناک است یا در ده سال آینده خطرناک خواهد شد؟”
به کودکستان ساکوراگیهانازونو برگردیم… خرابیهای ایجاد شده در اثر سونامی سال گذشته تعمیر شده است. مربی کودکستان میگوید: “مدرسه پاکسازی شده و ما توانستیم خیلی زود کلاسهایمان را از نو شروع کنیم و از خیلی جهات همه چیز بهتر شده است. اما نگرانی اول ما همچنان میزان تشعشعات و سلامت غذاست.”