یک دهه از تصویب سند “جهانی مناسب برای کودکان” گذشت
۱۰ سال پیش در روز دهم ماه می، برای اولین بار نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد منحصرا به کودکان اختصاص داده شد. آنچه که این نشست را متمایز کرد آن بود که رهبران جهان متعهد شدند تا “جهانی مناسب برای کودکان” بسازند.
به گزارش الفبا، بیش از ۴۰۰ کودک از سراسر جهان در “همایش کودکان” شرکت کردند و آنچه را که خواهان آن بودند به جهان اعلام کردند. یونیسف این هفته را به مناسبت دهمین سالگرد این رویداد و تصویب سند “جهانی مناسب برای کودکان” گرامی میدارد.
این یک سند سازمان ملل است که کشورهای جهان را متعهد به پیشبرد حقوق، رفاه و کرامت کودکان سراسر دنیا میکند. آنتونی لیک، مدیر اجرایی یونیسف در این باره میگوید: ” ده سال پیش در چنین روزی، یک نشست ویژه تاریخی در مجمع عمومی سازمان ملل با حضور ۱۸۰ کشور برگزار شد و در آن ما صدای کودکان را شنیدیم و چهره آنان را دیدیم که خواستار داشتن دنیایی مناسب برای خود بودند. نمیتوانیم ادعا کنیم که آنچه کودکان از ما خواستهاند را برآورده کردهایم؛ تنها میتوانیم بگوییم که به آنها گوش دادهایم و پیشرفتهایی هم داشتهایم.”
پیشرفت، اما ناکافی
سند اینگونه آغاز میشود: “ما سران کشورها، دولتها و ایالات… مصمم هستیم تا این فرصت تاریخی را برای تغییر جهان و به همراه کودکان به دست گیریم.”
اهداف این سند در چهار گروه دسته بندی شده است: ترویج زندگی سالم؛ تامین آموزش با کیفیت، مبارزه با اچ آی وی و ایدز؛ و حفاظت از کودکان در برابر سوء استفاده، استثمار و خشونت.
در ده سال گذشته پیشرفتهای زیادی در راستای رفاه کودکان صورت گرفته است، اما کافی نبوده است. میزان مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال نسبت به سال ۱۹۹۰ به یک سوم رسیده است، به این معنا که تعداد کودکانی که در هر روز جان خود را از دست میدهند ۱۲۰۰۰ نفر کمتر شده است.
هنوز هم کودکان بسیار زیادی جان خود را بیدلیل از دست میدهند، مرگ بسیاری از آنها به دلایلی است که قابل درمان و پیشگیری است.
ریچارد مورگان، مشاور ارشد یونیسف در برنامه توسعه ۲۰۱۵ میگوید: “کودک آزاری کاهش تدریجی داشته اما به هیچ وجه کافی نبوده است. سوء تغذیه بهویژه در بین کودکان همچنان پابرجاست و در بسیاری کشورها بی امان است.”
در دهه گذشته همچنین پیشرفتهایی در جهت دسترسی کودکان به تحصیل حاصل شده است. حدود ۹۰ درصد از کودکان در سنین مدرسه ایتدایی در حال تحصیل هستند و اغلب کشورها توانستهاند در مقطع ابتدایی به برابری جنسیتی نیز دست یابند.
کارولین بیربوها از اوگاندا که در همایش ده سال پیش کودکان پانزده سال داشت در اینباره میگوید: “مشکل اصلی ما تفاوت بین دختران و پسران بود. تعداد پسران برخوردار از آموزش بسیار بیشتر از دختران بود. امروز و بهویژه با کمک جنبش آموزش دختران، دخترهای بیشتری در مدرسه هستند.”
کارولین در حال حاضر مشاور یونیسف است. هنوز تنها ۸۷ درصد از کودکان کشورهای در حال توسعه، دوران تحصیل ابتدایی خود را به اتمام میرسانند، و میزان ثبتنام در مراحل بعدی تحصیل بهویژه در مورد دختران همچنان کم است. جهان به یک کاهش مداوم در نرخ ابتلا به اچآیوی دست یافته و نرج جهانی بهروز آن بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ نزدیک به ۲۵ درصد کاهش داشته است. موثرترین کاهش در کشورهای جنوب صحرای آفریقا روی داده و نوعی ثبات و تعدیل در نقاطی از جهان با شایعترین نرخ این بیماری مشاهده شده است. همچنین تعداد افرادی که درمانهای ضدویروسی دریافت میکنند بین سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۹ تا ۱۳ برابر افزایش یافته و در نتیجه مرگ و میر ناشی از ایدز تا ۱۹ درصد کاهش یافته است.
نیاز به هوشیاری
اما مقامات باید مراقب باشند. نرخ مشاهده اچآیوی در آسیای شرقی، اروپای غربی و مرکزی و آمریکای شمالی ثابت باقی مانده و در اروپای شرقی و آسیای مرکزی رو به رشد است. و خشونت، سوء استفاده و استثمار کودکان به شکل غیر قابل قبولی رایج باقی مانده است. در کشورهای در حال توسعه از هر شش کودک، یک نفر مشغول به کار است. مطالعات نشان میدهد که سه چهارم کودکان در خانه در معرض تنبیههای خشن هستند. تعداد زیادی از دختران نوجوان در اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو گزارش میدهند که خشونت جنسی را تجربه کردهاند و آمار سرسام آور ۲۱ درصد از دختران ۱۵ تا ۱۹ سال مورد آزار جنسی قرار گرفتهاند.
دهها میلیون دختر در سنین کودکی وادار به ازدواج میشوند، مسئلهای که آسیب پذیری در برابر سوءاستفادههای خانگی و عوارض دوران بارداری و زایمان را افزایش میدهد.
تجدید پیمان با کودکان
خانم بیربوها درباره تصویب ” جهانی مناسب برای کودکان” میگوید: “ما حقیقتا امید و اشتیاق داشتیم که این تنها یک سند نباشد. سران این کشورها همگی به ما قول دادند و متعهد شدند.”
یونیسف برای اطمینان از باقی ماندن این تعهدات تلاش میکند. به گفته آقای لیک کارهای ناتمام زیادی باقی مانده است: “امسال در این سالگرد ما تعهد به آرمانهایمان را تجدید میکنیم: جهانی مناسب برای کودکان و نوههای ما، جهانی بهتر برای همگی ما”.
