استاد پرويز شهرياری، رياضیدان ايرانی درگذشت
پرويز شهرياری رياضیدان، مترجم، روزنامهنگار، فعال سياسی و بانی “گروه فرهنگی خوارزمی” ديده از جهان فرو بست.
به گزارش منابع خبری ايران، پرويز شهرياری که چند بار دچار حمله قلبی و مغزی شده بود بامداد امروز، جمعه ٢٢ ارديبهشتماه در سن ٨٦ سالگی بر اثر سکته قلبی در بيمارستان جم تهران درگذشت. پيکر او امروز، حدود ساعت ١٦ در آرامگاه زرتشتيان تهران در قصر فيروزه بهخاک سپرده شد.
پرويز شهرياری در سال ۱۳۰۵ خورشيدی در کرمان و در خانوادهای فقير زاده شد. او که دوران کودکی دشواری را پشت سر گذاشت تا سال سوم دبيرستان در شهر کرمان زندگی کرد و وارد دانشسرای مقدماتی اين شهر شد. در خرداد ۱۳۲۳ پس از پايان تحصيلات برای ادامه تحصيل به تهران رفت و در رشته رياضی دانشکده علوم دانشگاه تهران و دانشسرای عالی (دانشگاه تربيت معلم تهران کنونی) تحصيل کرد و در سال ۱۳۳۲ فارغالتحصيل شد.
شهرياری در دهه ۲۰ خورشيدی به مبارزه سياسی روی آورد و در ۱۳۲۴ در ۱۹ سالگی به عضويت حزب توده ايران در آمد. پرويز شهرياری بالغ بر ۶۰ عنوان کتاب درسی رياضيات، بيش از ۹۷ کتاب کمک درسی و نزديک به ۱۴ عنوان کتاب ديگر در زمينههای مختلف تأليف يا ترجمه کرده است. او در موج دستگيریهای پس از ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ روز سوءقصد به جان محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۲٨ چند ماه به زندان افتاد و زبان روسی را در زندان بهطور کامل فراگرفت که نتيجه آن در طول بيش از نيم قرن تلاشهای علمی وی ترجمه دهها کتاب علمی از زبان روسی بود.
شهرياری در سال ۱۳۲۹، زمانی که هنوز در زندان بود، يک مجموعه کتاب درسی رياضی دوره اول دبيرستان را تأليف کرد و نخستين اثر ترجمه خود را که يادگار دوران زندان بود در سال ۱۳۳۱ با عنوان “تاريخ حساب رنه تاتون” منتشر نمود. او پس از زندان تحصيلات خود را در دانشکده علوم ادامه داد. در تابستان سال ۱۳۳۴ ازدواج کرد و تا آذرماه ۱۳۳۵ زندگی مخفيانه داشت و در آن مدت با نام مستعار در يک دبيرستان و آموزشگاه شبانه تدريس میکرد.
شهرياری در اين زمان بار ديگر دستگير شد و مدت ۴۰ روز همراه با زن و فرزندش در خانهای در تهران تحت بازداشت قرار گرفت و پس از آن به زندان پادگان قصر و سپس به قزل قلعه منتقل شد و تا فروردينماه ۱۳۳۷ که آزاد شد در زندان بهسر برد. شهرياری، نخستين کلاس کنکور ايران را به نام “گروه فرهنگی خوارزمی” پايهگذاری کرد و همچنين دبيرستانهای خوارزمی (۱۳۳۹)، مرجان (۱۳۴۰) و مدرسه عالی اراک (۱۳۳۵) را نيز بنيان گذاشت.
او چندين سال سردبير مجله “سخن علمی” بود و انتشار نشرياتی چون “انديشه ما”، “وهومن”، “دانش و مردم” و “چيستا” را بر عهده داشت.
پرويز شهرياری، همچنين از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۴ سرپرست دفتر ترويج علوم وزارت آموزش عالی بود و در آن مدت، نشريهای به نام مسائل دانشگاهی برای استادان دانشگاهها منتشر میکرد. او در سال ١٣٤٥ خورشيدی نشان درجه يک علمی را دريافت کرد و در سال ١٣٨٤ بهعنوان چهره ماندگار علمی در رشته رياضيات برگزيده شد.
او که دکترای افتخاری رياضيات را در سال ١٣٨١ خورشيدی از دانشگاه کرمان گرفته بود بالغ بر ۶۰ عنوان کتاب درسی رياضيات – از جمله دروه کتابهای درسی رياضی سه سال اول دبيرستان نظام قديم، دروه کامل رياضيات دبيرستانی و کتابهای مسائل مربوط به آن و جبر سال سوم رشته رياضی فيزيک و سه جلد کتاب آناليز رياضی – بيش از ۹۷ کتاب کمک درسی – به صورت ترجمه و تاليف – حدود ۲۰ کتاب در زمينههای مختلف تاريخ، فلسفه، کاربرد و آموزش رياضيات و ۹ جلد کتاب سرگرمی در رياضيات به دانشآموزان و دانشپژوهان رياضی کشور ارائه کرده است.
همچنين افزون بر اين آثار، نزديک به ۱۴ عنوان کتاب ديگر در زمينههای مختلف تأليف يا ترجمه کرده که در اين ارتباط میتوان به کتابهای دانشمندان و هنرمندان، خانه اهريمن، دانش و شبه دانش، دو درس کوتاه درباره ديرينشناسی، قطاری که در بعد چهارم گم شد و نظريه نسبيت در مسئلهها و تمرينها اشاره کرد.
او از سال ۱۳۲۵ تاکنون حدود يک هزار مقاله در نشريات مختلف به ويژه نشريههای علمی و رياضی منتشر کرده است.